Ziel

Dat was wel even slikken toen ik vanmorgen de Gooi en Eemlander opensloeg waarin ik de integrale versie van mijn column PLEIN dacht aan te treffen. Het schrijven van (satirische/kritische) stukkies is een één van m’n favoriete bezigheden. Als freelancer timmerde ik er ooit mee aan de weg. En in mijn jeugdige overmoed schopte ik het zonder al te veel pretenties zowaar tot vijf bundeltjes. In het schemergebied van fictie en werkelijkheid gooi ik graag stenen in ogenschijnlijk rimpelloze vijvers met de illusie dat de lezer daardoor misschien ook af en toe met andere ogen naar die vijver kijkt. Belletje trekkend, soms stevig op tenen staand, mag ik op z’n tijd graag irriteren. Ik hoop een lach te weeg te brengen, op z’n minst een glimlach. Ontroeren mag ook. En het houdt me van de straat, zullen we maar zeggen.

Toen ik in de plaatselijke en regionale pers las dat de gemeente Gooise Meren van zins was dat obscure Bussumse spoortunneltje ter hoogte van de Nassaulaan naar onze overleden illustere plaatsgenoot Wim de Bie te vernoemen, braken bij mij de vliezen. Wat een blamage.

Mij zie je niet op een trekker met stront de A10 bestormen. Vastplakken met superlijm, het nieuwe demonstreren, is niet mijn ding. De massale Vredesdemonstratie in Amsterdam op 21 november 1981 was zo ongeveer m’n laatste wapenfeit. Tegenwoordig slijp ik m’n pennetje.

Ik ging er maar eens goed voor zitten en punnikte een strakke column bij elkaar die ik op m’n weblog en Facebook plaatste. Want ik wil best gelezen worden. Zo is het ook wel weer. Resultaat: een groot aantal enthousiaste reacties. Gezien de couleur locale en actualiteitswaarde misschien iets voor de G&E?  De columns in dit dagblad, waarvan sommige wat mij betreft wel wat meer peper in hun reet kunnen gebruiken, wekken de indruk de sluitpost van de begroting te zijn.

Het was te lang voor een ingezonden stuk, kreeg ik te horen. Maar daar verzon de chef wel wat op. Resultaat: een redactioneel stuk waarin ik min of meer als actievoerder word neergezet. En erger nog: dat de ziel uit m’n zorgvuldig geconstrueerde column had gehaald. Ik moest het doen met een paar aardige, risicoloze citaatjes. Dat ik, de alternatieven voor dat tunneltje overziend, een  straat genoemd naar onze schuins marcherende prins met een naziverleden van stal haalde, zal met het oog op de naderende Koningsdag vermoedelijk niet in goede aarde zijn gevallen. Dat kost abonnees. Maar zulke speldenprikjes horen bij een column. Toch?

Man

COC Midden Nederland heeft onderzocht wat 35 gemeenten in de afgelopen twee jaar voor de LHBTIQ+ gemeenschap hebben gedaan. Blaricum, Eemnes, De Bilt en vooral Bunschoten scoren slecht in de Regenboogmonitor 2022-2023. Aldus de G&E van vandaag.

Laat ik vooropstellen dat ik die gemeenschap een warm hart toe draag.

Al dagenlang schuift op Facebook in hoge frequentie een bijdrage van een plaatselijke sportschool voorbij met de bijgaande opwekking: MEDISCH SPORTEN, SPECIAAL VOOR MANNEN UIT BUSSUM EN OMSTREKEN. NOG 15 INDIVIDUELE PLEKKEN BESCHIKBAAR.

Elke keer blijf ik achter, ten prooi aan opperste verwarring. Op de voorgrond een overduidelijk specimen van de doelgroep. Mét of  zonder leesbril, we durven, zonder ook maar iemand te beledigen, de in het zwart gehulde, wat stroefjes bewegende wandelaar op de loopband probleemloos te rangschikken in de categorie MAN. Het enthousiasme spat er bepaald niet van af. Het handdoekje dat achteloos over de reling hangt doet, gezien het wat gezapige gangetje, wat overdreven aan.

Maar hoe zit het met de daarachter in straf tempo marcherende nummertje twee? Of maakt de ambitieuze sportschool, gewild of ongewild, een royaal gebaar richting de LHBTIQ+ gemeenschap?

Ook m’n leesbril en een forse uitvergroting bieden geen soelaas.

Toch maar even lezen

Lachebekje

Pling

Het empathisch vermogen in mijn Vestingstraatje kent amper grenzen. De stemming is er sowieso helemaal top. De jaarlijkse door onze Vera perfect geregisseerde straatbarbecue in de majestueuze, door mijn buurman Herman listig geconstrueerde, stormbestendige partytent geniet een reputatie die door de rest van Naarden kwijlend van de jaloezie gadegeslagen wordt. Een sacrale beleving. Op zomerse dagen worden regelmatig de tuinstoelen de Beijert ingesleurd voor een spontane happening waarbij het gerstenat overvloedig vloeit. En als klap op de vuurpijl gaan we op zaterdag 30 december massaal aan de oliebollen, appelflappen en glühwijn. ‘Verbinding’ is in deze tijd waarin men elkaar regelmatig om niks de hersens in slaat een begrip dat in onze buurtgemeenschap meer dan waar gemaakt wordt. Kortom, niks mis.

Toch kent empathie z’n grenzen. Een bonte stoet pakketbezorgers neemt bijna dagelijks bezit van onze habitat. Online bestellen is in. En als je niet thuis bent omdat je de pegels moet verdienen: geen nood. We nemen met alle liefde de bolcommetjes en andere ongein voor elkaar onder onze hoede. Daarover schreef ik al eens eerder.  

Door Wout weet ik alles van ze

In betere tijden wilden die pakketjongens bij afwezigheid nog wel eens een  briefje in de bus gooien, op welk adres ze je bestellinkje geparkeerd hebben. Maar daar begint aardig de klad in te komen. Paniek dus. Maar godezijdank hebben we daarvoor de straat-app waarin je je verdriet kwijt kunt. ‘Heeft iemand een pakje aangenomen bestemd voor nummer…?’

En dan breekt de pleuris uit. Een volledige dag lang dendert er een eindeloze optocht berichtjes m’n telefoon binnen waarin mijn lieve empathische buren met de hand op het hart verzekeren dat zij je pakketje NIET hebben. Maar dat was toch niet de vraag? Compleet gestoord word ik er van.

Het feest van de Sint nadert met rasse schreden. Ik vrees de komende weken een ware tsunami aan NIET-appjes. Voor mijn zielenrust heb ik maar een last-minute vakantie aan de Rode Zee geboekt. Steek die appjes maar in je reet.

Spitsentrainer

Stemverheffing

Blaadjes

Dries

Om m’n geheugen in deze barre tijden een opfrisbeurtje te geven, rukte ik Een schreeuw om recht (2011) van de hand van onze oud-premier Van Agt uit de mottenballen. Dries onderging wat de Palestijnse kwestie betreft op z’n ouwe dag een opmerkelijke metamorfose. Beter laat dan nooit, zullen we maar zeggen. Als je z’n hier en daar wat stoffige archaïsche taalgebruik voor lief neemt, ontrolt zich een zeer verhelderende, grondige studie waarin hij zich baseert op de vele resoluties van de Verenigde Naties over het conflict, op het humanitair oorlogsrecht en op de verdragen over de mensenrechten die door de in eigen land gehate Netanyahu (en z’n ultraconservatieve regeringskliek) en voorgangers al jaren met voeten getreden worden. Wij staan 100% achter Israël (Rutte, Biden) smeekt om een forse vracht nuancering. Een hartstochtelijke steunbetuiging aan een volk dat het slachtoffer van de geschiedenis dreigt te worden. Wat uiteraard niet onverlet laat dat de monstrueuze actie van het terroristische Hamas vierkant veroordeeld moet worden.

Sukkels

In de literatuur lijkt het maar bar treurig gesteld te zijn met de beroepsgroep waarin ik me een werkzaam leven lang met veel genoegen wentelde: ik stond 36 jaar voor de klas. Dat bleek eens te meer toen ik bij tijdelijk gebrek aan beter nog maar ‘s een paar inmiddels zwaar doorrookte bandjes uit m’n boekenkast rukte. De Buitenvrouw van Joost Zwagerman en Suezkade van de hand van Jan Siebelink. En laat ik nou als klap op de vuurpijl vervolgens toevallig aanlopen tegen een fraaie pennenvrucht van mijn (ooit) vakcollega Kees ’t Hart die alle literaire schoolmeesters-ellende nog maar eens pijnlijk op een rijtje zette. Het moet Woody Allen geweest zijn die in de film Annie Hall (1977) als anti-held ongeveer de volgende ironische monoloog over het leraarschap afstak: ‘Als je niets kunt, kun je het beste leraar worden en als je helemaal niets kunt, kun je het beste gymnastiekleraar worden’. Die kon ik in m’n zak steken. Lange tijd dacht ik tussen de vogelnestjes groot te worden. Het werd Nederlands. (..)

De lerares of leraar is in de literatuur (en film) vaak iemand die niets kan en dat altijd probeert te verbergen achter idealistische, rancuneuze of excentrieke façades. Leraren zijn in boeken vaak rare boekenwurmen die aan hun evident grote kennis belachelijke pretenties ontlenen. Hun machtsverschil staat altijd ter discussie. De grotere kennis van leraren is altijd verdacht omdat je nu eenmaal, volgens een algemeen aanvaard adagium, aan boekenkennis in het echte leven niks hebt……

En inderdaad. In de roman Suezkade (2008) stelt de bevlogen leraar Franse taal, de impotente(!) Marc Cordesius, zich van het begin af aan op als gemankeerde buitenstaander en idealist. Hij trekt zich terug in een eigen, diep beleefd leraarschap en laat zijn intellectuele waarden en overwegingen prevaleren boven de platvloerse nuttigheid, effectiviteit en het anti-intellectualisme die op zijn school de boventoon voeren.

En ook bij Zwagerman is het huilen met de pet op. Zijn hoofdfiguur is een kleinburger en cynische leraar die zijn beroep beschouwt als een opstapje voor nietsnutterij en buitenechtelijke escapades. Zijn miskenning en verongelijktheid vertaalt zich bij hem in een rancuneuze blik op school en collega’s. Hij voelt zich een ‘gediplomeerde kneus in een beroepsgroep waaraan het imago van sulligheid en slapte kleeft’. Zijn idee was dat achter iedere leraar het oertype schuil ging van de zweminstructeur die vanaf de rand van het kinderbad zijn aanwijzingen gaf en zelf nooit één teen in het water stak.

Na zoveel treurigheid heb ik het voorlopig wel even gehad met mijn masculiene collega’s in de literatuur wier bestaan in leegte is gedompeld. Bint van Bordewijk en ook Multatuli’s Woutertje Pieterse (Meester Pennewip) laat ik voorlopig maar in de kast. Iets te veel van het goede.

Met dank aan Kees ‘t Hart.