Opening Festival Naarden Uit De Kunst, september 2014

Op dit moment verwachten jullie op deze plaats – althans volgens deze kraakheldere festival-flyer- onze burgemeester die volgens planning, bungelend aan een parachute, opgetrokken uit schilders-linnen, een spectaculaire landing zou maken in het kloppende hart van dit cultuurbastion.
Zij is, begrijpelijk, bij nader inzien helaas verhinderd. Reden waarom u het met de (plaatsvervangend) nachtburgemeester zult moeten doen.
Even goed: Van harte welkom, cultuurminnaars uit Naarden en omgeving die voor het merendeel vermoedelijk zélf daadwerkelijk nooit verder gekomen zijn dan wat jaarlijks amechtig bijeen gebuffelde, wrakkige Sinterklaaspoëzie.
Jullie gaan met z’n allen het eerste Festival Naarden Uit de Kunst, dat in het teken staat van de dichter/schilder Lucebert, tot een eclatant succes maken.
Alles wijst er op dat we vandaag mogen rekenen op een grote opkomst.
Als je ziet hoeveel mensen de moeite hebben genomen hier alleen al bij de opening aanwezig te zijn, doorgaans toch niet het soort attracties waar de modale festivalbezoeker die op scherp staat voor z’n shotje cultuur, lekkend van opwinding naar uitkijkt, dan belooft dat alle goeds.
De restaurants voor het afsluitende Diner en Route, waarmee de woorden van Lucebert VREDE IS ETEN MET MUZIEK tot vlees worden, zijn al een week lang volgeboekt. Daar kan geen hond meer bij.
Een kunstenaar is hij -of zij natuurlijk – die uit een oplossing een raadsel kan maken
Het is tegenwoordig mode, om uit een nogal misplaatste interessantdoenerigheid, op raadselachtige en subtiele wijze een loopje te nemen met zaken als UITSPRAAK en KLEMTOON.
Zo blijkt bijvoorbeeld het populaire zondagavond tv programma Studio Sport, dat door de goegemeente bij voorkeur met het bord op schoot bekeken wordt, met een tenenkrommende hardnekkigheid het Almelo’se voetbalclubje HEracles omgedoopt te hebben tot HeRAcles. En dat moet bij de klassiek geschoolde Nederlander toch de nodige zielenpijn te weeg brengen.
En ook het al even populaire als verguisde talkshow-ego Mart Smeets verhaspelt in zijn niet aflatende scoringsdrang van tijd tot tijd pontificaal de uitspraak van de naam van prominente sportcoryfeeën. Ons langbenige, Russische tenniswonder SharaPOva heette bij hem van de ene dag op de andere opeens ShaRApova. Als de godganse tenniswereld jarenlang intens gelukkig lijkt te leven met de Spanjaard FerREro, dan maakt onze selfkicker van de Noorse truien en kekke jasjes er zonder blikken of blozen FerreRO van.
Hij lijkt wel een dichter: volgens een gangbare definitie iemand die z’n tekst is kwijt geraakt en daarnaar op zoek is.
Ik heb, in mijn privé-worsteling naar de ultieme synthese van vorm en inhoud, deze enigszins prozaïsche inleiding – waarvan je je afvraagt, waar gaat dit in ’s godesnaam naar toe? – nodig als opstapje naar de nogal kwellende vraag: wat is nou eigenlijk de juiste uitspraak van de naam van de kunstenaar die op deze dag centraal staat?
Het uiterst courante, Frans klinkende Lucebert? Of snapt de cultuurbarbaar er werkelijk helemaal de ballen van en moet die z’n heil gewoon zoeken bij het ordinaire Nederlandse LOETSJEBERT?
Vermoedelijk zijn jullie hier vandaag als kenner goed beslagen ten ijs gekomen. En als de nood echt aan de man kwam dan heb je de heren Google en Wikipedia er natuurlijk fluks even op nageslagen. Om tot de verrassende ontdekking te komen dat de kunstenaar himself zich ooit bij z’n aspirant vakbroeders, de schilder Karel Appel en de dichter Gerrit Kouwenaar, inlikte met de nom de plume LOETSJEBERT, een combinatie van het Italiaanse LUCE (wat LICHT betekent) en het Germaanse woord BERT, dat staat voor STRALEND, SCHITTEREND.
-Hij noemde zichzelf tenslotte LICHTBRENGER-.
Maar als je zweert bij LUCEBERT, een variant op de eerste voornaam van het bij de burgerlijke stand gedeponeerde Lubertus Jacobus Zwaanswijk : even goeie vrienden.
Over concrete, zintuiglijke en lichamelijke taal gesproken.
Naarden Uit De Kunst, dus.
Jullie staan aan de aftrap van een boeiende, uiterst gevarieerde ontdekkingstocht door onze historische stad.
Goede schilder- of dichtkunst is als goede kookkunst. Je kunt er van genieten maar uitleggen: ho maar.
Als ik het goed begrepen heb, zal het aan uitleg vandaag niet ontbreken.
Kunst is niet de weerspiegeling van de werkelijkheid maar de werkelijkheid van de weerspiegeling.
Kunst streeft naar vorm en hoopt op schoonheid.
Nogal wat beeldende kunstenaars plegen de overwinning trouwens altijd uit te beelden als een VROUW. ……………………
En zoiets begrijp je pas als je getrouwd bent.
Maar dit terzijde.
Komt het schrijven van een gedicht, het maken van een schilderij in z’n diepste wezen in feite niet op niets anders neer dan naakt lopen met je hersenen?
En om nog even op dat tenenkrommende voetbaljargon terug te komen (ik sta er elke keer weer van te kijken hoe ik toch telkens weer iets van structuur in zo’n verhaal weet te krijgen): Een groep enthousiaste Naarders, opgejaagd door Aya de Lange en Floris Siemer brengt vanuit een gesloten organisatie met de punt naar voren de (gratis) cultuurbal virtuoos naar de voorste linies.
En professioneel.
Posters, flyers en ook het programma dat u nu ontvangt, het ziet er voortreffelijk uit.
En dat allemaal zonder ook maar een cent subsidie van de gemeente.
Zo weerloos is alles van waarde dus ook weer niet.
Maar die gemeente gaat ongetwijfeld haar leven beteren.
Je begrijpt: Ik ga me daar als plaatsvervangend nachtburgemeester hard voor maken.
In de Grote Kerk komt de festivalganger vandaag een prachtige olifant tegen waar hij met een vrijwillige bijdrage vast een bodempje voor over twee jaar kan leggen.
Want, en daar kun je gif op innemen, het niet te stuiten organisatiecomité is allerminst van plan het te laten bij EEN Festival Naarden Uit De Kunst.
Ik wens jullie een inspirerende dag toe.

Ondanks het ontbreken van de eerste 20 seconden, zeer de moeite waard.
Een uniek boottochtje